Aby odpowiedzieć na pytanie, co znaczy kariera, nie wystarczy podać definicji ze Słownika Języka Polskiego. Aczkolwiek chętnie posłużę się Wikipedią, która podaje, że:
Kariera to droga profesjonalnego rozwoju, którą człowiek ma zamiar przejść w swym zawodowym życiu. Rozumienie tego pojęcia jest zawsze bardzo subiektywne, co nie jest błędem, gdyż każdy ma prawo do innego spojrzenia na karierę ponieważ każdy chciałby co innego w swym życiu zawodowym osiągnąć.
Definicja ta wpisuje się w to, co chcę dziś napisać. Wielu osób chce „zrobić karierę”. Pytam ich wtedy, co to dla nich znaczy i po co chcą zrobić karierę? Odpowiedzi, jakie słyszę, są za każdym razem inne i czasem bardzo zaskakujące. Nie zawsze bowiem chodzi o pięcie się po szczeblach.
Jak można rozumieć karierę:
Poniżej kilka znaczeń. Czy odnajdujesz w nich swoją definicję?:
- zdobywanie kolejnych etapów na ścieżce kariery, coraz wyższej pozycji w hierarchii stanowisk
- osiągania coraz wyższego poziomu profesjonalizmu danym zawodzie lub dziedzinie
- osiąganie sukcesu w danej dziedzinie
- zdobywanie różnych doświadczeń zawodowych
- przebieg pracy zawodowej na przestrzeni życia
- zdobywanie różnych doświadczeń i pełnienie różnych ról nie tylko zawodowych
Typy karier:
Richard Bolles, autor słynnego bestsellerowego podręcznika na osób projektujących karierę i poszukujących pracy „Jakiego koloru jest twój spadochron?” wyróżnia następujące typy kariery:
- Kariera jako wyścig – osoby, które w ten sposób postrzegają karierę, traktują obszar pracy zawodowej jako pole do rywalizacji. W związku z tym potrzebują aktywności, ciągłego pobudzenia, wyzwań i podejmowania ryzyka. Motywuje ich potrzeba osiągnięć, ambicja, chęć zdobycia autorytetu i władzy.
- Kariera jako galopujący koń – ten typ kariery spotyka się z zainteresowaniem osób, które czerpią przyjemność w wykonywanej przez siebie pracy. O ile dla osób z pierwszej grupy ważna jest wygrana w wyścigu, o tyle dla osób z drugiej grupy liczy się sam udział w nim i galop. Zatem ważna dla nich jest satysfakcja z pracy, możliwość rozwoju, przekraczania własnych granic, chęć doskonalenie, bycia coraz lepszym – niekoniecznie lepszym od innych.
- Kariera jako wóz – dla osób tak rozumiejących karierę najważniejsze jest, co ich praca wnosi w życie innych, jaki jest jej ostateczny efekt. Energię czerpią z podejmowania działań, które odzwierciedlają ich wartości i dają możliwość stania się lepszym człowiekiem. Zatem biorąc udział w wyścigu, nie chodzi im o wygraną ani sam galop, ale o to, co dostarczą w wozie, który ciągną. Im bardziej ich praca służy innym, tym większą czerpią z niej satysfakcję.
Kariera jako wartość
Sama muszę przyznać, że kariera pojmowana jako sukces, władza, kolejne szczeble nigdy nie była moim priorytetem. Zawsze jednak ważna była praca. A dlaczego? ? Bo daje satysfakcję, sprawia, że czuję się pomocna ( a lubię czuć się pomocna) i oczywiście pozwala mi żyć na określonym poziomie. Praca jest integralną częścią mojego życia – równie ważną jak inne obszary. Być może dlatego kariera jako pewna linia, ciąg stanowisk, pięcie się po drabinie, kojarzyła mi się z koniecznością poniesienia strat w innych dziedzinach życia.
Oczywiście kariera może być wartością. Jakkolwiek rozumiana. Jednak co, jeśli ktoś, kto osiągnął szczyt tradycyjnie pojmowanej kariery, a więc wspiął się możliwie wysoko po szczeblach stanowisk i nie czuje się człowiekiem sukcesu? Może dlatego, że to nie te szczeble, nie władza, nie kontrola są dla niego wartościami, ale np. nawiązywanie głębokich relacji, ale to mu się nie udało w przebiegu swojej kariery, bo był zajęty awansowaniem, a nie budowaniem relacji.
Dlatego tak często podkreślam, by wiedzieć, co jest dla Ciebie ważne.
Niemniej istotne jest odpowiedzieć sobie na pytanie: Co dla mnie znaczy kariera?
„Prawdziwą karierę robi ten, kto umie z zawodowej części życia uczynić wartość, a nie obszar poświęceń”
Dariusz Duma
Kariera, czy życie, a może kariera w życiu
Jeszcze do niedawna ścieżki karier w firmach opisywały krok po kroku postęp i głównie pięcie się na kolejne poziomy hierarchii stanowisk. Takie ścieżki mają dziś szanse powodzenia tam, gdzie liczy się stabilność zatrudnienia. Jednak zmiany na rynku pracy wymusiły także zmiany w kształtowaniu ścieżek karier. Możliwość pięcia się w górę w ramach jednego działu wciąż jest ważne. Jednak coraz częściej istotne jest także zdobywanie innych doświadczeń, umiejętności, ale też możliwość godzenia pracy z życiem prywatnym.
Kiedyś kariera mocno łączyła się z poświęceniem innych dziedzin życia. Dziś zarówno mężczyźni, jak i kobiety chcą większej równowagi pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym. Co za tym idzie, szukają pracy umożliwiającej elastyczne podejście do jednych i drugich obowiązków. Pracy, która jest częścią życia. Nie takiej, która wypełnia całe życie i nie pozostawia miejsca i sił na nic poza nią.
„Planujemy styl życia, nie karierę”
Tim Ferris
Zmiany na rynku pracy i w podejściu do kariery
Według danych statystycznych pięćdziesiąt lat temu przeciętny okres zatrudnienia na jednym stanowisku w firmie wynosił ponad 23 lata . Obecnie zmniejszył się niemal ośmiokrotnie – do 3,5 roku. Oznacza to, że dzisiejsi dwudziestolatkowie w czasie swej kariery zawodowej zmienią pracę nawet 15 razy.
Kiedyś uczono mnie, by zwracać uwagę podczas rekrutacji, by nie zatrudniać tzw. skoczków. Kandydatów często zamieniających pracodawcę oceniano jako nielojalnych, niegodnych zaufania, niekonsekwentnych. Tymczasem dziś naturalne wydaje się, że cykl pracy u jednego pracodawcy wygląda następująco:
Najpierw inwestujemy swój czas, energię, zasoby, umiejętności w nową pracę. Następnie zdobywamy doświadczenie, nowe umiejętności, aż w końcu poziom tychże przekroczy ten, który jest wymagany na danym stanowisku. Jeśli firma nie ma pracownikowi nic do zaoferowania, to jak długo będzie on chciał pracować w tym samym miejscu, poniżej swoich kompetencji, możliwości i ambicji?
Dlatego nie zdziw się, gdy rekruter zapyta Cię, dlaczego pracujesz na tym samym stanowisku, w tym samym miejscu skoro jesteś tak dobra?
Dziś coraz częściej pracownik nie tyle szczyci się lojalnością wobec pracodawcy, co buduje swoją markę. Spójrz choćby na portale typu Goldenline, czy Linkedin, na których tworzymy swoje profile i chcemy być postrzegani jako profesjonaliści, eksperci w swych dziedzinach.
Coraz częściej mówi się o karierze bez granic, która zakłada:
- budowanie własnej wartości rynkowej, liczącej się poza miejscem aktualnego zatrudniania
- zanikanie granic między obszarem aktywności zawodowej a sfera życia osobistego i rodzinnego
- networking i zdobywanie zatrudnienia poprzez polecenia, a nie na drodze tradycyjnej rekrutacji
Zatem coraz częściej kariera to nie praca dla jednego pracodawcy i pięcie się po szczeblach w hierarchii stanowisk, a zatem niekoniecznie zatrudnienie na etat, nie tylko dla jednego pracodawcy, czy w jednym miejscu.
Człowiek sukcesu – Kto robi karierę?
Kim zatem jest człowiek sukcesu, jeśli nie ten, kto zdobył szczyt?
Aby uznać karierę za satysfakcjonującą dobrze byłoby, by spełniała poniższe kryteria:
- Zadowolenie z pracy, z zakresu wykonywanych obowiązków
- Umiejętność zarażania swoja pasją
- Zgodność pracy zawodowej z zainteresowaniami, wartościami
- Otwartość na nowe doświadczenie, chęć doskonalenia
- Dzielenie się swoimi doświadczeniami i wiedzą z innymi
- Ogólne zadowolenie z życia
Co za tym idzie karierę robi ten, kto jest zadowolony z tego, czym się zajmuje. Nieistotne, czy wychowuje dzieci, traktuje etat jako bufor bezpieczeństwa, a pasję realizuje na innej płaszczyźnie, czy działa na własny rachunek.
Każdy z nas robi karierę
Śmiało można powiedzieć, że dziś karierę robi każdy. Aktualnie jesteś odpowiedzialna za swoją karierę jeszcze bardziej. Dlatego zasadnym jest pytanie czy np. w imię bycia konsekwentną i za cenę utraty work life balance tkwisz w miejscu, które Ci z równych względów nie odpowiada, ale daje stabilizację i poczucie spójnej kariery. Oczywiście jeśli to są Twoje priorytety, to tak trzymaj. Jeśli jednak nie, to popatrz na swoją karierę szerzej. Wszystko, co robisz na przestrzeni życia składa się na Twoją karierę. Urlop wychowawczy, wyprawa dookoła świata to de facto nie przerwy w karierze, a pewne jej etapy.
A co dla Ciebie znaczy kariera?
Miłego dnia
Gracjana
PS. Jeśli potrzebujesz podyskutować na temat równowagi w Twoim życiu zapraszam do grupy Work Life Balance w praktyce na Facebooku
